Gạo lức, muối mè giảm cân?

Gạo lức, muối mè giảm cân? Gạo lức, muối mè - hai thực phẩm dân dã gần đây được nhiều chị em tin tưởng là cứu tinh của thân hình béo phì, lại còn chữa được bách bệnh. Liệu công dụng của chúng có đúng như những lời “đồn thổi” này? Theo BS. Phan Thị Hiền Thu, so với gạo trắng, gạo lức chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn. 100g gạo lức cung cấp khoảng 345 kcal, bao gồm các dưỡng chất như: 7,5g protein, 2,7g lipid, 72,8g glucid, 3,4g cenlluloza; các khoáng chất như can-xi, sắt, kẽm, selen; các vitamin nhóm B như B1, B2, B5, B6…; các a-xít amin cần thiết như lysine, valin, tryptophan… Muối mè cũng chứa các dưỡng chất, vitamin, khoáng chất tương tự, đặc biệt rất giàu a-xít béo không no. 100g muối mè cung cấp khoảng 568 kcal. Ốm nhưng dễ yếu Bác sĩ Hiền Thu cho rằng, hàm lượng chất xơ cao trong gạo, cộng với các a-xít béo không no trong muối mè sẽ làm người ăn cảm thấy no lâu, giảm cảm giác thèm ăn vặt, nên nếu ngày nào cũng chỉ ăn gạo lức với muối mè thì đúng là sẽ giúp giảm cân thật. Tuy nhiên, ăn gạo lức muối mè trong thời gian dài là cách giảm cân không hợp lý, dễ khiến cơ thể suy nhược, sức khỏe kém. Một chén cơm gạo lức muối mè (khoảng 50g gạo lức và 5 - 10g muối mè) sẽ cung cấp khoảng 200 – 230 kcal, nếu ngày nào cũng ăn ba bữa như vậy thì cơ thể chỉ được cung cấp 680 - 800 kcal/ngày. Trong khi nhu cầu năng lượng cần thiết tối thiểu cho một người khi nghỉ ngơi (không hoạt động) là khoảng 1.000 kcal/ngày. Chưa kể, việc ăn gạo lức, muối mè với lượng như trên cũng chỉ cung cấp khoảng 17 - 23g protein cho cơ thể mỗi ngày, trong khi theo bảng Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, một người trưởng thành cần từ 50-60g protein. Sự thiếu hụt protein sẽ dẫn đến mất cơ, cơ bị nhão, chảy xệ. Nhu cầu can-xi, sắt khi ăn toàn gạo lức, muối mè cũng không thể đáp ứng đủ cho cơ thể. Một người trưởng thành cần khoảng 500 - 1.000mg can-xi và 11mg sắt (đối với nam), 14mg sắt (đối với nữ) mỗi ngày, trong khi lượng can-xi và sắt cơ thể hấp thụ được từ gạo lức, muối mè với chế độ như trên lần lượt chỉ đạt 315mg và 9,4mg/ngày. BS. Phan Thị Hiền Thu (Trung tâm Dinh dưỡng TP. HCM) Cách ăn hiệu quả Theo bác sĩ Hiền Thu, để giảm cân an toàn không nhất thiết phải ăn gạo lức, muối mè cả ba bữa trong ngày. Bạn có thể chỉ ăn từ 1-2 bữa gạo lức, muối mè để đảm bảo năng lượng nạp vào thấp, bữa còn lại nên ăn đầy đủ cá, thịt, rau… để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Nếu dùng gạo lức, muối mè cho tất cả các bữa trong ngày, bạn nên bổ sung thêm rau, củ, quả và uống thêm sữa không đường, không béo ở mức vừa phải. Trộn cơm gạo lức với muối mè theo tỷ lệ: một chén cơm và 1-2 muỗng canh muối mè. Khi ăn nên nhai chậm, kỹ, giúp cơ thể tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất tốt hơn. KIM THƯ

Gạo lức muối mè, lợi hại ra sao?

Nhiều người biết đến nước Nhật không chỉ qua hình ảnh hùng vĩ của ngọn núi Phú Sĩ hay phong cách triết học của trà đạo thâm trầm, mà còn nhớ cái tên của một bậc thầy về dinh dưỡng Oshawa, người phát kiến phương pháp phòng bệnh với gạo lức muối mè.

Chén cơm đã gắn liền với lịch sử sinh tồn của con người trên 2/3 mặt địa cầu. Nhờ tỷ lệ hài hòa giữa thành phần sinh tố, khoáng tố, gạo là món ăn lý tưởng vì vừa cung cấp năng lượng cấp thời nhưng không gây béo phì, vừa bổ sung nguồn dữ trữ dưỡng chất nhưng không tăng mỡ máu, lại thêm dồi dào chất xơ nên ăn cơm ít khi bị khó tiêu.

Đáng tiếc là từ khi có nhà máy xay gạo, hạt gạo tuy có bề ngoài trắng hơn, bóng hơn, đẹp hơn nhưng mặt khác lại đánh mất nhiều hoạt chất. Đáng nói hơn nữa là nhiều bệnh lý nghiêm trọng từ khi chén cơm gạo trắng có mặt quá thường trên bàn ăn. Do thiếu chất xúc tác biến dưỡng trong vỏ lụa của hạt gạo mà chất đường, chất mỡ trong khẩu phần đơn điệu hội đủ điều kiện để trở thành đòn bẩy cho bệnh tiểu đường, xơ vữa mạch máu, thoái hóa ác tính... Nhiều nhà nghiên cứu đã không quá lời khi nghi ngờ gạo trắng công nghệ là một trong các yếu tố dẫn đến nhiều căn bệnh "thời đại"...

 

Ngay cả ở châu Âu, nơi cơm gạo không là món ăn chiếm ưu thế, nhiều thầy thuốc đã từ lâu kêu gọi người tiêu dùng nên trở về với thiên nhiên, trở về với các món ăn chế biến từ hạt gạo còn nguyên vỏ lụa, như gạo lức. Lý do rất đơn giản, bên cạnh tập thể sinh tố B1, B2, B3, B5, E và tiền sinh tố A cũng như các khoáng tố sắt, magie, phosphor, kẽm, vôi... cần thiết cho hoạt động tối ưu của hệ thống miễn nhiễm, chất màu anthocyanin trong vỏ lụa của hạt gạo có tác dụng trung hòa độc chất oxy hóa trong môi trường ô nhiễm... Đó chính là điểm khéo của Oshawa khi xây dựng phương pháp phòng và hỗ trợ trị bệnh bằng gạo lức muối mè. Khéo hơn nữa là nhờ phần "lức" mà "muối" trong mè tuy mặn nhưng không làm tăng huyết áp ở người cao tuổi.

Nhưng nếu vì thế mà áp dụng phương pháp gạo lức muối mè một cách cường điệu và trường kỳ thì sai. Chế độ dinh dưỡng với chỉ ròng gạo lứt muối mè sau giai đoạn thông qua tác dụng giải độc cho cơ thể thì sẽ là hạ mỡ trong máu, điều chỉnh lượng đường huyết, giảm acid uric... nếu tiếp tục áp dụng đơn phương và dài hạn, là nguyên nhân dẫn đến rối loạn biến dưỡng và suy yếu vì sức đề kháng. Bởi vì gạo lức muối mè tuy mạnh về mặt khoáng tố nhưng lại yếu về chất đạm và chất béo. Thiếu hai chất này, cơ thể không thể tổng hợp kháng thể, nội tiết tố... Không thiếu đối tượng bị dị ứng, rối loạn kinh nguyệt, thiếu máu, suy nhược trầm trọng chỉ vì lạm dụng kiểu ăn gạo lức muối mè. Tình trạng này càng nghiêm trọng hơn nữa nếu "thực khách" do không được hướng dẫn đầy đủ nên không uống đủ nước. Khi đó, nhiều căn bệnh không mời cũng đến một cách oan uổng vì nạn nhân vừa thiếu nước vừa thiếu dưỡng chất cơ bản...

 

Trong y học, không có chỗ đứng cho định kiến. Gạo lức muối mẻ đúng là một phương pháp tốt cho sức khỏe nhưng không thể áp dụng theo kiểu ai cũng như ai, cũng không thể áp dụng một cách tùy tiện mà theo hướng dẫn chặt chẽ của thầy thuốc để người bệnh hiểu rõ khi nào bắt đầu và lúc nào chấm dứt. Không riêng gì với gạo lức muối mè, hệ tiêu hóa đa nguyên của con người không phù hợp với bất cứ hình thức dinh dưỡng nào đơn điệu.

Do đó, không nhất thiết phải cố nuốt cho trôi mỗi ngày chén cơm gạo lức muối mè. Ngược lại, thỉnh thoảng vài ngày trong tuần ăn, đó mới là biện pháp giải độc cơ thể, qua đó gián tiếp mài nhọn sức đề kháng. Chẳng hạn, sau bữa tiệc rượu thịt ê hề, sau giai đoạn làm việc căng thẳng... bạn có thể ăn một bát. Ăn cơm gạo lức muối mè vì sức khỏe cũng tương tự như người hiểu cách chơi chứng khoán. Ra tay đúng lúc thì vốn ít mà lãi cao.